“I always try to make work that activates the viewer to be a co-producer of our shared reality.” – Olafur Eliasson
Vorig jaar werd in het Boijmans van Beuningen het kunstwerk Notion Motion van de IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson (1967) tentoongesteld. Eigenlijk is ‘kunstwerk’ een veel te relatief begrip. Ik zou het eerder een installatie noemen, maar dan eentje die maar liefst vier zalen vulde en één harmonieus geheel vormde.
Eliasson, geboren in IJsland in 1967, verhuisde in 1995 zijn gehele studio en oeuvre naar Berlijn alwaar hij ‘Studio Eliasson’ oprichtte. Hiervoor werken inmiddels ruim 90 ambachtslieden, gespecialiseerde technici, architecten, archivarissen, beheerders, programmeurs en kunsthistorici (en zelfs koks, je zou maar kok zijn van Olafur Eliasson…).
Het oeuvre van Eliasson is best lastig te bevatten, en nog moeilijker te omschrijven. Het gaat niet alleen om het zien, maar juist om het ervaren van zijn installaties. Ze hebben te maken met beweging, met licht, met perceptie en met beleving. Eliasson beperkt zich niet tot musea en galeries maar treedt daar ver buiten: in de publieke ruimte maakt hij architectonische projecten. Tevens wordt zijn werk wereldwijd getoond (en geprezen!).
In het Boijmans van Beuningen was in 2016 de monumentale installatie Notion Motion (2005) te zien. Hierin spelen natuurwetten een grote rol. Centraal staat de reflectie van het licht op water. In de Bodonzaal (van zo’n 1500m2) installeerde Eliasson zijn imponerende werk.
Hoewel er gebruik is gemaakt van een minimaal aan middelen, is de hele opstelling werkelijk betoverend. De installatie bestaat uit drie verschillende lichtprojecties die de wisselwerking tussen licht en water laten zien.
Het idee is ontstaan uit een onderzoek naar trillingen en golfpatronen die door de bezoekers op Eliasson’s eigen kunstwerken werden veroorzaakt. Lopend door de Bodonzaal -over talloze aangelegde vlonders- merkte ik inderdaad dat mijn wandeling de vibraties in het water veroorzaakte die ik vervolgens als lichtgolfjes terug zag op de muur.
Doordat de verschillende ruimtes waardoor je loopt alleen maar verlicht worden door de projecties die tevens het kunstwerk vormen, krijgt het geheel een ietwat melancholische en mystieke sfeer. De ruimtes zijn stil, niet voorzien van enige achtergrond muziek dan het kraken van de vlonders en het druppen van het water. Omringd door golvende lichten (of lichtende golven?) liep ik ietwat gedesillusioneerd door de installatie. Het geheel is bijna overdreven esthetisch en zo sereen. Ik hou van dat soort kunst, met heel mijn hart! Dus without further ado is hier een filmpje waarin je wat meer ziet over Olafur Eliasson en zijn oeuvre en in mindere mate de intensiteit van Notion Motion kunt ervaren:
En hier nog wat links over deze harde baas:
