“My work is more about your seeing than it is about my seeing, although it is a product of my seeing.” James Turrell
Zoals ik al aangaf is het thema voor de #ANARTWORKADAY’s van deze week ‘licht’. Ik ben mij er zeer van bewust dat dit een groot en breed begrip is waar in principe alles in kan vallen (chiaroscuro , het begrip dat het grove contrast tussen licht en donker weergeeft, is hier immers ook onder te scharen). Ik kom er echter steeds meer achter dat mijn kunsthistorische ziel warm and fuzzy wordt van minimal art, en (iets) minder van oude kunst. Vandaar dat ik voor het kunstwerk van vandaag heb gekozen voor een enorme harde baas: James Turrell (1943). Ik bedoel KIJK deze man! Alleen zijn baard geeft al aan dat we hier niet met zomaar iemand te maken hebben.
Turrell werkt voornamelijk, misschien zelfs uitsluitend, met licht en met ruimte. Zijn kunstwerken zorgen ervoor dat je als toeschouwer de limieten van je eigen perceptie en verwondering in twijfel trekt. Een voorbeeld van dergelijke werken zijn de Skyspaces: “A Turrell Skyspace is a specifically proportioned chamber with an aperture in the ceiling open to the sky. Skyspaces can be autonomous structures or integrated into existing architecture. The aperture can be round, ovular or square.”
Een aantal maanden geleden liep ik in Museum Voorlinden in Den Haag. Een highlight in het museum is het site specific werk Skyspace van Turrell. Het kunstwerk bestaat uit een ruimte in het museum met een vierkant gat in het dak dat direct in verbinding staat met de buitenlucht. Het is in de museumzaal dus nat, droog, warm, koud, er ligt sneeuw of regen, al naar gelang het klimaat. Als toeschouwer neem je plaats op een houten bank en kijk je omhoog, door het vierkante gat. En eerlijk is eerlijk, je ziet de lucht als nooit tevoren. Op de dag dat ik Skyspace zag, was het relatief grauw. Mijn ogen konden in eerste instantie niet echt plaatsen waar ze naar keken. Een afgebakend vierkant, ja. Maar wat zag ik daarin precies? Mijn hersens wisten dat het om de buitenlucht ging, zo ben ik inmiddels geprogrammeerd, maar mijn zicht was het daar maar gedeeltelijk mee eens. Turrell maakt de werken zo, dat diepte en ruimtelijkheid weg lijken te vallen. Kijk je naar een plat vlak? Zeker wanneer de lucht één kleur is, is lastig onderscheid te maken.
