“Great art is the outward expression of an inner life in the artist.” – Edward Hopper
Aanvankelijk werd de Amerikaanse kunstenaar Edward Hopper (1882-1967) opgeleid als illustrator. Een groot deel van zijn carrière heeft hij besteed aan het maken van reclame advertenties en etsen. Ook zijn waterverfschilderijen zijn bekend. Hopper’s thema’s en onderwerpen hebben vooral te maken met het urban life, al schilderde hij ook veel landelijke scènes. In zijn werk staat vooral Hopper’s persoonlijke visie op het Amerikaanse leven centraal.
Al is zijn verleden in advertisement niet te ontkennen (de composities, het kleurgebruik, het office leven, de kleding en de haarstijlen wijzen allen die kant op) stralen zijn werken eenzaamheid uit en lijken ze soms wat grimmig. Hopper wist het geïsoleerde individu in de moderne, grote stad uitstekend te vangen.
Zijn oeuvre wordt vaak tot het Realisme geschaard, al is dit mijns inziens te oppervlakkig. Juist de eenzaamheid van de hoofdrolspelers, de ongemakkelijke sfeer in zijn schilderijen en de paradox met het leven in een grote, drukke, luidruchtige stad, maken zijn werken zo interessant. Deze psychologische innerlijke ervaring neigt meer naar het Abstract Expressionisme, al beeldde hij “slechts” op een figuratieve manier het alledaagse leven af.
Edward Hopper, Nighthawks, 1942
Dit werk, Nighthawks, is een van Hopper’s meest bekende schilderijen. Door een groot raam in een donkere en verlaten straat in de stad zien we een koppel zitten in een all-night diner. Ook zit er een man alleen aan de bar en is de barman wat aan het rommelen. Deze diner is geen dure establishment. Dit is te zien aan de gevel van de diner waarop de letters “PHILLIES” staan. Phillies was een goedkoop Amerikaans sigarenmerk dat bijvoorbeeld ook in benzinestations werd verkocht.
Het hele schilderij is enorm statig, verre van dynamisch, en het ziet er niet naar uit dat either one of those customers een goede en gezellige tijd hebben. Alle personages zijn passief. Er is geen interactie onderling en ook niet met elkaar. Men lijkt in zichzelf gekeerd. De zorgvuldig berekende compositie versterkt dit gevoel.
Hopper gebruikte een cinematografische perspectief: vanaf de stoep kijken wij als toeschouwer naar binnen door het raam, net als in films. Het harde licht in de diner steekt af tegen de donkere straten er omheen. Ik krijg het idee dat ik naar een soort aquarium kijk. Er is geen deur te bekennen -die valt net buiten het beeld. De toeschouwer is buitengesloten, de personages zijn opgesloten.
Er is overigens geen juiste verklaring of interpretatie voor Nighthawks. Veel van Hopper’s werk is multi-interpretabel. De toeschouwer mag zelf bepalen, zelf kijken, zelf het gevoel ervaren en vervolgens zelf een mening vormen.
