“How can you say one style is better than another? You ought to be able to be an Abstract Expressionist next week, or a Pop artist, or a realist, without feeling you’ve given up something.. I think that would be so great, to be able to change styles. And I think that’s what is going to happen, that’s going to be the whole new scene.” – Andy Warhol
In de #ANARTWORKADAY van gisteren gaf ik al aan dat met de komst van kunstenaars als Roy Lichtenstein en Andy Warhol de kunstscène aanzienlijk veranderde. Pop-art was een kunststroming die aan het einde van de jaren 1950 en aan het begin van de jaren 1960 ontstond in the UK en the USA. Het werd een tendens om beelden uit de populaire en de massacultuur te gebruiken, te reproduceren, te kopiëren of te bewerken. Dit kon uit reclamespots zijn maar ook uit stripboeken of alledaagse (gebruiks)voorwerpen. Daarnaast werd gebruik gemaakt van mechanische reproductiemiddelen en hiervan was de Amerikaanse kunstenaar Andy Warhol (1928-1989) groot liefhebber.
Andy Warhol, Campbell’s Soup Cans, 1962.
Bron afbeelding
Voordat Warhol zijn intrede in de kunstwereld maakte, was hij al een goed betaalde illustrator in New York. Vanaf het moment dat hij zijn zeefdrukken van Marilyn Monroe uitbracht, zijn krantenartikelen een sensatie werden en hij zijn befaamde soepblikken maakte, was er echter geen ontkomen meer aan: Warhol verwierf snel de status van Pop-artkunstenaar en heeft veel betekend voor de beweging -eveneens in de meer elitaire cirkels waar zijn werk nu nog steeds voor miljoenen wordt verkocht. Andy Warhol is niet alleen een kunstenaar, hij is een icoon geworden, een celebrity.
Er is een parallel te trekken tussen één kernidee waarmee Warhol werkte en mijn eigen desinteresse voor zijn oeuvre en persona: de term compassion fatigue.
Warhol maakte aan het begin van de jaren 1960 een reeks zeefdrukken met de titel Death and Disaster. Een kunstwerk uit de reeks bestond uit de afbeelding van een elektrische stoel -een middel waarmee de doodstraf werd uitgevoerd. Deze werd eindeloos in de kenmerkende Pop-art kleuren van Warhol afgedrukt waardoor het oorspronkelijke beeld na een tijdje begon te vervagen.
Mensen, zo filosofeerde Warhol, raken hun shock of interesse kwijt bij beelden die constant op hun netvlies gebrand worden. Hoe meer de kijker ziet, hoe meer verzadigd hij raakt van hetgeen er te zien is. Het eerste beeld van een elektrische stoel als kunstwerk is wellicht choquerend maar na de constante herhaling voelt de kijker zich ervan gedistantieerd en kan men geen medeleven en compassie meer opbrengen.
Zo voel ik mij dus bij het oeuvre van Andy Warhol. Door de constante overload aan Warhol werken op beurzen als PAN of TEFAF raak ik verzadigd. En dat terwijl de opzet van zijn kunstenaarschap mij enorm aanspreekt. Dus als we nu allemaal even stoppen met Warhol hypen, dan kan ik weer gewoon genieten van zijn werk.
Tip: Om een beeld te krijgen van het dynamische en chaotische leven dat Warhol leidde is het wellicht leuk om de film Factory Girl te kijken. Deze gaat in op de periode vanaf 1962 waarin hij ‘The Factory’ opricht, een atelier in een fabrieksruimte waar meerdere mensen werkten aan Warhols kunst. Het was tevens een ontmoetingsplek voor de New Yorkse underground scene én de plek waar Warhols films tot stand kwamen.
