De in Duitsland geboren Luzia Curjel (1926-2011), dochter van een Joodse vader, groeide op in het Zwitserland van de jaren ’30. In Zürich studeerde ze aan de ETH, waar ze haar echtgenoot Hendrik leerde kennen, een Nederlandse Italiaan die we nu kennen als Enrico Hartsuyker (1925- 2013). De twee werkten samen onder hun mentor Siegfried Giedion wiens ideeën van groot effect zijn geweest op de latere levens- en arbeidsloop van het koppel.
Na hun huwelijk in 1951 verhuist het stel naar Nederland, waar ze begonnen met woningbouwopdrachten in Amsterdam en Arnhem. Hun eigen architectenbureau volgde in 1960. Bekende, gerealiseerde gebouwen zijn de atriumwoningen in Amsterdam-Buitenveldert, het Woondok in Rotterdam en het seniorencentrum Zonnetrap in Rotterdam-Lombardijen.
Een utopische droom
In de jaren ’60 kregen de stedenbouwkundige modellen Biopolis en Hydrobiopolis van de Hartsuykers nationaal en internationaal veel aandacht vanwege hun radicaal nieuwe uitgangspunten: geen scheiding van functies maar juist integratie daarvan. Deze ontwerpen zijn vandaag de dag misschien wel het meest bekend. Hun visie voor en op de nieuwe stad bestond uit trapsgewijs oplopende woonlagen. Daarnaast werden wonen, recreatie, werken en vervoer allemaal verenigd. Groenvoorzieningen waren niet onbelangrijk en het hele ontwerp werd voorzien van parken, bomen en struiken. De woningen in Biopolis waren opengewerkt en bestonden niet uit kleine, afgescheiden kamers zoals gebruikelijk was.
Op deze manier was het utopische model niet alleen gestoeld op het idee van een gezinswoning. Daarnaast stond in Biopolis en Hydrobiopolis het idee centraal dat een stad geen natuurlijk gegeven is maar een zuiver kunstmatig gebied en dat stedenbouw zich daarom moet aanpassen aan gebruikers en niet andersom.
Onlangs gaf ik een lezing in Bureau Europa over het architectenechtpaar. Deze is hier te zien.
