There is only one true thing: instantly paint what you see. When you’ve got it, you’ve got it. When you haven’t, you begin again. All the rest is humbug.”
Un bar aux Folies Bergère uit 1882 is het laatste grote werk van de Franse schilder Édouard Manet (1832-1883). Op het werk is een bardame te zien en achter haar, in de spiegel, de weergave van de bekende nachtclub Folies Bergère in Parijs waar Manet vaak te vinden was.
De Folies Bergère werd geopend in 1869 en groeide vrijwel direct uit tot een van de meest populaire muziekzalen en uitgaansgelegenheden in Parijs. De bar had een elektrische kroonluchter, voor die tijd erg vooruitstrevend, en was mede hierdoor het toonbeeld van moderniteit. Ten tijde van het schilderij was het een soort tempel van het ‘joie de vivre’, amusement, muziek en dans gingen samen met eten en drinken. Er kwamen bezoekers uit allerlei kringen.
Op de voorgrond zien we bardame Suzon, werkzaam in de Folies Bergère en regelmatig model voor Manet. Zij is het stille middelpunt van het schilderij. Haar raadselachtige uitdrukking is verontrustend, vooral omdat ze lijkt te communiceren met een mannelijke klant die in de spiegel wordt getoond. Door het normale perspectief te negeren, heeft Manet hun spiegelbeeld naar rechts verschoven. De flessen aan de linkerkant zijn op dezelfde manier verkeerd uitgelijnd in de spiegel. Dit spel van reflecties benadrukt de desoriënterende sfeer van het bruisende Folies-Bergère. Manet creëerde een complexe, boeiende compositie en wellicht wel een van de meest iconische schilderijen van het moderne leven.
De achtergrond toont een modieuze menigte die zich op het balkon mengt en zich vermaakt met de muziek en de circusacts beneden. Linksboven draagt een trapeze-artiest in groene laarzen bij aan de opwinding. Deze geanimeerde scène is in feite een weerspiegeling in de grote met goud omlijste spiegel. De kijker kijkt door de spiegel naar het tafereel.
Un bar aux Folies Bergère zit boordevol details, op het eerste oog realistisch weergegeven, maar na beter kijken blijken ze dit niet te zijn. Manet schilderde het werk voornamelijk thuis in zijn atelier. Suzon stond ook in Manet’s studio model en de schilder liet zelfs een bar in zijn atelier bouwen.
Het werk was Manet’s laatste meesterwerk. Een uniek tijdsdocument van Parijs als ‘stad van de spiegels’ waar Manet zich zo thuis voelde en tevens een wereld die hij na het voltooien van het schilderij moest verlaten.
